El Escorial

Kraljevski samostan San Lorenzo de El Escorial je kompleks koji objedinjuje kraljevsku palatu, baziliku, panteon, biblioteku, školu i samostan. Smješten je u španskom gradu San Lorenzo de El Escorial, u zajednici Madrida, a izgrađen je u 16. stoljeću između 1563. i 1584. godine.

Palata je bila rezidencija španske kraljevske porodice, bazilika je groblje španskih kraljeva, a samostan - koji su osnovali redovnici iz reda hieronimita - trenutno zauzimaju fratri iz reda svetog Augustína. Jedna je od jedinstvenih renesansnih arhitektonskih građevina u Španiji i Evropi. Smješten u San Lorenzo de El Escorial, zauzima površinu od 33.327 m ², na južnoj padini planine Abantos, na 1028 m nadmorske visine, u Sierra de Guadarrama. Njime upravlja španska državna agencija Patrimonio Nacional (bos.: Nacionalna baština).

El Escorial se sastoji od dva arhitektonska kompleksa od velikog historijskog i kulturnog značaja: samog kraljevskog samostana i La Granjilla de La Fresneda, kraljevske lovačke kuće i monaškog utočišta udaljenog oko pet kilometara. Ove građevine imaju dvojaku prirodu; to će reći, tokom 16. i 17. vijeka, bila su to mjesta na kojima su moć španske monarhije i crkvena prevlast rimokatoličke religije u Španiji pronašli zajednički arhitektonski izraz.^[1] El Escorial je odjednom bio samostan i španska kraljevska palata, iako je kralj Filip II jedini monarh koji je živio u glavnoj zgradi. Jedno vrijeme je bio i internat (Real Colegio de Alfonso XII).^[2]

Filip II od Španije (koji je vladao 1556–1598) angažovao je španskog arhitektu Juana Bautistu de Toleda da bude njegov saradnik prilikom izgradnje kompleksa u El Escorialu. Toledo je veći dio svoje karijere proveo u Rimu, gdje je radio na Bazilici Svetog Petra, i u Napulju, gdje je služio kraljevom namjesniku, na čiju preporuku je skrenuo kraljevu pažnju na sebe. Kralja Filip II ga je imenovao kraljem arhitekta 1559. godine, a zajedno su osmislili El Escorial kao spomenik ulozi Španije kao središta hrišćanskog svijeta.^[3]

2. novembra 1984. godine, UNESCO je Kraljevsko sjedište San Lorenza od El Escoriala proglasio svjetskom baštinom. Popularna je turistička znamenitost, koju često posjećuju izletnici iz Madrida. Svake godine u El Escorial dođe više od 500.000 posjetitelja.

1. ^ UNESCO (2008). "The Monastery of San Lorenzo de El Escorial and Natural Surroundings". Pristupljeno 5. 6. 2008.
2. ^ unknown (2016). "Identidad". Pristupljeno 1. 4. 2017.
3. ^ Mary Crawford Volk; Kubler, George (1. 3. 1987). "Building the Escorial". The Art Bulletin. The Art Bulletin, Vol. 69, No. 1. 69 (1): 150–153. doi:10.2307/3051093. JSTOR 3051093.